SKKN Một số kinh nghiệm trong lĩnh vực phát triển ngôn ngữ cho trẻ độ tuổi 24-36 tháng ở Trường Mầm non Chu Minh

 PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I – Cơ sở lý luận:
 Trong quá trình phát triển toàn diện nhân cách con người nói chung và trẻ 
Mầm Non nói riêng thì ngôn ngữ có một vai trò rất quan trọng không thể thiếu 
được. Ngôn ngữ là phương tiện để giao tiếp quan trọng nhất đặc biệt đối với trẻ 
nhỏ, đó là phương tiện giúp trẻ giao lưu cảm xúc với những người xung quanh 
hình thành những cảm xúc tích cực. Ngôn ngữ là công cụ giúp trẻ hoà nhập với 
cộng đồng và trở thành một thành viên của cộng đồng. Nhờ có những lời chỉ dẫn 
của người lớn mà trẻ dần dần hiểu được những quy định chung của xã hội mà mọi 
người đều phải thực hiện theo những quy định chung đó.
 Ngôn ngữ còn là phương tiện giúp trẻ tìm hiểu khám phá, nhận thức về môi 
trường xung quanh, thông qua cử chỉ lời nói của người lớn trẻ sẽ được làm quen 
với các sự vật, hiện tượng có trong môi trường xung quanh. Nhờ có ngôn ngữ mà 
trẻ sẽ nhận biết ngày càng nhiều màu sắc, hình ảnh của các sự vật , hiện tượng 
trong cuộc sống hàng ngày.
 Đặc biệt đối với trẻ 24- 36 tháng cần giúp trẻ phát triển mở rộng các loại vốn 
từ, biết sử dụng nhiều loại câu bằng cách thường xuyên nói chuyện với trẻ về 
những sự vật, hiện tượng, hình ảnh. mà trẻ nhìn thấy trong sinh hoạt hành ngày, 
nói cho trẻ biết đặc điểm, tính chất, công dụng của chúng từ đó hình thành ngôn 
ngữ cho trẻ .
II- Thực trạng của vấn đề:
1- Thuận lợi:
 - Lớp có diện tích khá rộng rãi, thoáng mát.
 - Trẻ được phân chia theo đúng độ tuổi.
 - Đa số trẻ đi học rất đều.
 - Đồ dùng , đồ chơi phục vụ cho việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ phong phú về 
mầu sắc và hình ảnh, hấp dẫn thu hút trẻ.
 2 * Kết quả điều tra của đầu năm như sau:
 Tốt Khá TB Yếu
 Phân loại khả năng
 Sl % Sl % Sl % Sl %
Khả năng nghe hiểu ngôn ngữ và 5 20 7 28 7 28 6 24
phát âm
Vốn từ 5 20 7 28 7 28 6 24
Khả năng nói đúng ngữ pháp 5 20 6 24 7 28 7 28
Khả năng giao tiếp 7 28 7 28 5 20 6 24
 PHẦN III : NHỮNG BIỆN PHÁP THỰC HIỆN ĐỀ TÀI
 Phát triển ngôn ngữ cho trẻ là giáo dục khả năng nghe, hiểu ngôn ngữ và phát 
âm chuẩn, phát triển vốn từ, dạy trẻ nói đúng ngữ pháp, phát triển ngôn ngữ mạch 
lạc, giáo dục văn hoá giao tiếp lời nói. Ngoài ra ngôn ngữ còn là phương tiện phát 
triển thẩm mỹ, tình cảm, đạo đức .Đặc biệt nhờ có ngôn ngữ mà trẻ dễ dàng tiếp 
nhận những chuẩn mực đạo đức của xã hội và hoà nhập vào xã hội tốt hơn. Chính 
vì vậy mà trong quá trình dạy trẻ tôi đã mạnh dạn áp dụng một số biện pháp dạy trẻ 
phát triển ngôn ngữ thông qua một số hoạt động sau:
I- Giáo dục ngôn ngữ cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi:
 1- Giờ đón trẻ:
 Giờ đón trẻ là lúc cần tạo không khí vui vẻ, lôi cuốn trẻ tới trường , tới lớp cô 
phải thật gần gũi, tích cực trò chuyện với trẻ.Vì trò chuyện với trẻ là hình thức đơn 
giản nhất để cung cấp vốn từ cho trẻ và phát triển ngôn ngữ cho trẻ, đặc biệt là 
ngôn ngữ mạch lạc. Bởi qua cách trò chuyện với trẻ cô mớii có thể cung cấp, mở 
rộng vốn từ cho trẻ.
 VD: Cô trò chuyện với trẻ về gia đình của trẻ:
 + Gia đình con có những ai?
 + Trong gia đình ai yêu con nhất?
 + Mẹ yêu con như thế nào?
 4 thoải mái nhất. Trong qúa trình trẻ chơi sử dụng các loại từ khác nhau, có điều kiện 
học và sử dụng các từ có nội dung khác nhau.
 VD1: Trò chơi trong góc” Thao tác vai” trẻ được chơi với em búp bê và khi trẻ 
chơi sẽ giao tiếp với các bạn bằng ngôn ngữ hàng ngày. 
 + Bác đã cho búp bê ăn chưa? ( Chưa ạ)
 + Khi ăn bác nhớ đeo yếm để bột không dây ra áo của búp bê nhé! ( Vâng ạ) 
 + Ngoan nào mẹ cho búp bê ăn nhé!
 + Bột vẫn còn nóng lắm để mẹ thổi cho nguội đã ! (Giả vờ thổi cho nguội)
 + Búp bê của mẹ ăn ngoan rồi mẹ cho búp bê đi chơi nhé!! 
(Âu yếm em búp bê)
 Các Bé đang chơi bế em
 - Qua giờ chơi cô không những dạy trẻ kỹ năng sống mà còn dạy trẻ nghe, hiểu 
 giao tiếp cùng nhau và trao cho nhau những tình cảm yêu thương , gắn bó của 
 con người
 6 ( Màu xanh ạ)
 + Các con có nhìn thấy con gì đang bay đến không?
 ( Có ạ)
 + Con gì vậy? ( Con chim)
 + Con chim kêu như thế nào? ( Chích chích.)
 * Giáo dục: 
 + Các con nhớ cây xanh rất tốt cho sức khoẻ của con người các con không 
được hái hoa, bẻ cành mà phải tưới cây để cây mau lớn nhé! ( Vâng ạ)
 - Qua những câu hỏi cô đặt ra sẽ giúp trẻ tích luỹ được những vốn từ mới 
ngoài ra còn giúp trẻ phát triển ngôn ngữ chính xác, mạch lạc , rõ ràng hơn.
 - Ở lứa tuổi này trẻ nhiều khi hay hỏi và trả lời trống không hoặc nói những 
câu không có nghĩa. Vì vậy bản thân tôi luôn chú ý lắng nghe và nhắc nhở trẻ, nói 
mẫu cho trẻ nghe và yêu cầu trẻ nhắc lại.
 Cô cùng trẻ quan sát cây hoa trong vườn trường
II- Giáo dục ngôn ngữ thông qua các giờ học khác:
 8 Các bé trong giờ học NBTN
VD2 : Bài nhận biết “ Ô tô”
 Khi vào bài tôi đặt câu đố: 
 “ Xe gì bốn bánh
 Chạy ở trên đường
 Còi kêu bim bim 
 Chở hàng chở khách” ( Ô tô)
 - Trẻ trả lời đó là ô tô tôi đưa chiếc ô tô cho trẻ xem và hỏi: 
 + Xe gì đây? ( Ô tô ạ )
 + Ô tô có màu gì? ( Màu đỏ ạ )
 + Ô tô đi ở đâu? ( Ô tô đi ở trên đường ạ)
 + Ô tô dùng để làm gì? ( Dùng để đi ạ)
 + Còi ô tô kêu như thế nào? ( bíp bíp..)
 + Đây là cái gì? ( Cô hỏi từng bộ phận của ô tô và yêu cầu trẻ trả lời)
 10 + Khi hai bạn đang kiếm ăn thì con gì xuất hiện đuổi bắt Gà con? ( Con 
Cáo)
 + Vịt con đã cứu Gà con như thế nào? ( Gà nhảy phốc lên lưng Vịt , Vịt bơi 
ra xa).
 + Qua câu truyện con thấy tình bạn của hai bạn Gà và Vịt ra sao? 
 ( Thương yêu nhau)
 + Nếu như bạn gặp khó khăn thì các con phải làm gì? ( Giúp đỡ bạn ạ).
 - Cô kể 1-2 lần cho trẻ nghe giúp trẻ hiểu thêm về tác phẩm và qua đó lấy nhân 
vật để giáo dục trẻ phải biết yêu thương và giúp đỡ bạn trong lúc gặp khó khăn.
VD2: Qua bài thơ “ Cây bắp cải ” tôi muốn cung cấp cho trẻ từ “ Sắp vòng 
quanh”. Tôi chuẩn bị một chiếc bắp cải thật để cho trẻ quan sát, trẻ phải được nhìn, 
sờ, ngửi..và qua vật thật tôi sẽ giải thích cho trẻ từ “ sắp vòng quanh”.
 - Tôi giải thích cho trẻ : Các con nhìn này đây là cây bắp cải mà hàng ngày 
mẹ vẫn mua về để nấu cho các con ăn đấy. Các con nhìn xem lá bắp cải rất to có 
màu xanh và khi cây bắp cải càng lớn thì lá càng cuộn thành vòng tròn xếp trồng 
lên nhau lá non thì nằm ở bên trong được bao bọc bằng những lớp lá già ở ngoài . 
Bên cạnh đó tôi cũng chuẩn bị câu hỏi để trẻ trả lời:
 + Cô vừa đọc cho các con nghe bài thơ gì? (Cây bắp cải ạ)
 + Cây bắp cải trong bài thơ được miêu tả đẹp như thế nào?
 ( Xanh man mát )
 + Còn lá bắp cải được nhà thơ miêu tả ra sao? ( Sắp vòng quanh ạ)
 + Búp cải non thì nằm ở đâu? ( Nằm ở giữa ạ)
 - Như vậy qua bài thơ ngoài những từ ngữ trẻ đã biết lại cung cấp thêm vốn từ 
mới cho trẻ để ngôn ngữ của trẻ thêm phong phú.
 - Ngoài việc cung cấp cho trẻ vốn từ mới thì việc sửa lỗi nói ngọng, nói lắp 
cũng vô cùng quan trọng khi trẻ giao tiếp. Khi áp dụng vào bài dạy tôi luôn chú 
trọng đến điều này và đã kịp thời sửa sai cho trẻ ngay tại chỗ.
VD3: Trong câu truyện “ Thỏ ngoan” ngoài việc giúp trẻ thể hiện ngữ điệu, sắc 
thái tình cảm của các nhân vật trong truyện tôi còn sửa sai những từ trẻ hay nói 
 12