SKKN Một số kinh nghiệm dạy kỹ năng tự phục vụ cho trẻ 24-36 tháng tuổi trong trường mầm non

 Trẻ em là giai đoạn học, tiếp thu, lĩnh hội những giá trị sống để phát triển 
nhân cách. Do đó cần giáo dục “Kỹ năng tự phục vụ ” cho trẻ để trẻ có nhận thức 
đúng và có kỹ năng tự phục vụ ngay từ khi còn nhỏ.
 Với khả năng tiếp thu, nhận thức của trẻ mầm non, trẻ dễ nhớ mau quên đặc 
biệt là lứa tuổi trẻ nhà trẻ 24 - 36 tháng tuổi. Để bước đầu trang bị những kỹ năng 
tự phục vụ sao cho phù hợp với cuộc sống, thế giới xung quanh cho trẻ thì cô giáo 
chính là người giữ vai trò và nhiệm vụ quan trọng.
 Là giáo viên đứng lớp, tôi luôn băn khoăn, suy nghĩ làm thế nào để giáo dục 
kỹ năng tự phục vụ cho trẻ hiệu quả nhất, uốn nắn cho trẻ những hành vi đúng, cách 
cư xử lịch sự, văn minh. Vì thực tế qua công tác giảng dạy, tôi thấy được một số 
khó khăn trong việc giáo dục kỹ năng tự phục vụ cho trẻ. Ở lứa tuổi mầm non đặc 
biệt là trẻ nhà trẻ, trẻ còn thực hiện theo ý thích, chưa tự ý thức được hành động, 
hành vi của mình, chưa có nề nếp thói quen tốt trong sinh hoạt. Nhưng làm thế nào 
để cung cấp những kỹ năng tự phục vụ cho trẻ một cách có hiệu quả nhất? Chính vì 
vậy, tôi đã mạnh dạn chọn đề tài “ Một số kinh nghiệm dạy kỹ năng tự phục vụ 
cho trẻ nhà trẻ 24 - 36 tháng tuổi trong trường mầm non”.
 II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Cơ sở lý luận:
 Chương trình GDMN mới được ban hành kèm theo Thông tư số 17/2009/TT-
BGDĐT ngày 25/07/2009 của Bộ trưởng BGDĐT đã khẳng định: Mục tiêu của giáo 
dục mầm non là giúp trẻ em phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, hình 
thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, hình thành và phát triển ở trẻ em những 
chức năng tâm sinh lí, năng lực và phẩm chất mang tính nền tảng, những kĩ năng tự 
phục vụ cần thiết phù hợp với lứa tuổi.
 Thực tế trẻ hiện nay chỉ biết ăn, ngủ, học và vui chơi, trong khi đó kỹ năng 
tự phục vụ không được chú ý và thực hiện còn kém. Trẻ chưa có những kiến thức, 
kinh nghiệm về kỹ năng tự phục vụ phù hợp. Như vậy, có thể thấy hành trang vào 
đời của trẻ còn nhiều thiếu hụt, trong đó có sự thiếu hụt về kỹ năng tự phục vụ, 
những kỹ năng đó sẽ giúp trẻ có hành trang tự tin, làm chủ cuộc sống. Vậy để trẻ có 
những kỹ năng tự phục vụ tốt, phù hợp với cuộc sống bên ngoài, thế giới xung 
 2/9 khi đến lớp
 Nhà trường đã đầu tư đầy đủ các trang thiết bị, các học liệu cho các lớp. Bên 
cạnh các đồ dùng phục vụ giảng dạy, nhà trường còn chú trọng đầu tư các đồ dùng 
phục vụ cho công tác bán trú, công tác vệ sinh .
 Đội ngũ giáo viên trẻ, nhiệt tình, đạt trình độ chuẩn và trên chuẩn được bồi 
dưỡng tốt về chuyên môn nghiệp vụ.
 Phụ huynh luôn tin tưởng và kết hợp với giáo viên để thống nhất sự chăm 
sóc giáo dục trẻ được tốt.
 Bản thân là giáo viên có trình độ chuyên môn vững vàng, có tâm huyết với 
nghề, nhiệt tình trong công tác chăm sóc, giáo dục trẻ, có nhiều tìm tòi, học hỏi, 
sáng tạo trong các hoạt động giáo dục trẻ .
2.3. Khó khăn:
 Trẻ từ 24 - 36 tháng, trẻ còn nhỏ, thể lực của trẻ yếu hay bị ốm và nhiều trẻ 
chưa hiểu lời nói của cô .
 Nhiều phụ huynh chỉ biết phối hợp với cô giáo về chương trình học của con 
và chăm sóc cho con thế nào cho tốt nhưng phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến 
dạy kỹ năng tự phục vụ cho trẻ ngay từ bé. Phần đông các gia đình còn chiều chuộng, 
làm hộ con khiến con không có kỹ năng tự phục vụ, chưa có nề nếp, thói quen trong 
sinh hoạt hàng ngày.
 Việc dạy kỹ năng tự phục vụ cho trẻ nhà trẻ từ 24-36 tháng tuổi rất khó khăn 
vì ở độ tuổi này khả năng nhận thức của trẻ còn có nhiều hạn chế, trẻ dễ nhớ, dễ 
quên và hay hành động theo ý muốn .
3. Các biện pháp thực hiện:
3.1. Biện pháp 1: Xác định các loại kỹ năng tự phục vụ phù hợp độ tuổi để dạy 
trẻ:
 Là một giáo viên mầm non, hàng ngày trực tiếp chăm sóc giáo dục trẻ. Ngoài 
việc cung cấp dạy kiến thức cho các con ở các môn học, các hoạt động trong ngày, 
các cô còn giúp trẻ hình những kiến thức ban đầu về kỹ năng tự phục vụ, giúp trẻ 
phát triển hài hòa cân đối giữa các mặt để khi lớn lên trẻ không bỡ ngỡ, xa lạ trước 
những cuộc sống khác lạ xung quanh.
 4/9 3.4.1. Thông qua hoạt động học:
 Giáo viên cần thiết kế các kỹ năng tự phục vụ vào giờ hoạt động học cho trẻ. 
Tăng cường tìm hiểu các tiết dạy có liên quan đến các kỹ năng tự phục vụ cơ bản 
nhằm nâng các các kỹ năng tự phục vụ còn yếu ở trẻ. Tạo hứng thú cho trẻ qua các 
tình huống có vấn đề phù hợp lứa tuổi đang được phổ biến để trẻ tự giải quyết vấn 
đề, có thể sưu tầm những hình ảnh minh họa, video clip để gợi mở trí tò mò, ham 
học hỏi ở trẻ.
Ví dụ 1: Trẻ có kỹ năng tự phục vụ như: Đóng mở tủ- Lấy, cất ba lô Mục đích yêu 
cầu: Trẻ biết đóng mở tủ - lấy, cất ba lô khi đến lớp và khi bố mẹ đón về nhà.
- Chuẩn bị: Tủ đựng ba lô có dán tên và ký hiệu để trẻ dễ nhớ và nhận ra tủ của 
mình, ba lô của trẻ.
- Tiến hành: Cô cho trẻ sờ và đoán bên trong chiếc hộp là gì? (ba lô)
- Trò chuyện: Đây là cái gì ? Ba lô dùng để làm gì? Khi đến lớp các con cất ba lô 
của mình ở đâu?
- Cô cho trẻ xem video cách đóng mở tủ- lấy, cất ba lô khi đến lớp.
- Cô hướng dẫn trẻ cách đóng mở tủ- lấy, cất ba lô.( Cô vừa làm vừa giải thích 
cho trẻ cách đóng mở tủ- lấy, cất ba lô)
- Cô cho lần lượt từng trẻ thực hiện đóng mở tủ- lấy, cất ba lô.( Cô quan sát, 
hướng dẫn trẻ thực hiện.)
- Giáo dục trẻ biết cất ba lô, đồ dùng các nhân của trẻ vào đúng tủ các nhân của 
mình.
- Kết thúc: Cô và trẻ cùng hát bài hát: Bé ngoan Ảnh minh họa 1: Trẻ biết đóng 
mở tủ- Lấy cất ba lô. Ví dụ 2: Trẻ có kỹ năng đứng lên, ngồi xuống ghế Mục đích 
yêu cầu: Trẻ biết đứng lên, ngồi xuống ghế
- Chuẩn bị: Ghế của cô, ghế của trẻ.
- Tiến hành: Cô cho trẻ đoán câu đố về cái ghế
- Trò chuyện: Đây là cái gì ? Cái ghế dùng để làm gì?
- Cô cho trẻ xem video cách đứng lên, ngồi xuống ghế.
- Cô hướng dẫn trẻ cách đứng lên, ngồi xuống ghế .( Cô vừa làm vừa giải thích 
cho trẻ cách đứng lên, ngồi xuống ghế)
 6/9 học. Khi trẻ ra về, các con biết bê và cất ghế gọn gàng vào đúng nơi quy định và 
biết xếp hàng theo một trật tự nhất định.
Ảnh minh họa 6:Trẻ biết bê và cất ghế gọn gàng vào đúng nơi quy định.
 Các kỹ năng mở tủ, lấy cốc, lấy nước uống và cất cốc đúng nơi quy định trẻ 
đã được cô giáo hướng dẫn cụ thể bây giờ mỗi lần uống nước song trẻ có thể tự cất 
cốc vào tủ mà không cần đến sự giúp đỡ của cô.
Ảnh minh họa 7: Trẻ biết tự rót nước uống và cất cốc vào tủ khi có nhu cầu . 3.5. 
Biện pháp 5: Phối hợp với phụ huynh dạy kỹ năng tự phục vụ cho trẻ
 “Lúc ở nhà mẹ cũng là cô giáo, khi đến trường cô giáo như mẹ hiền” Vâng, 
câu hát đã nêu cao vai trò phối kết hợp giữa gia đình và nhà trường trong việc giáo 
dục trẻ. Nếu trẻ chỉ được giáo dục ở trường thôi thì chưa đủ mà đòi hỏi trẻ còn phải 
được giáo dục từ phía gia đình.
 Cha mẹ trẻ là những người thầy đầu tiên và quan trọng nhất của trẻ vì cha mẹ 
trẻ là người hiểu con mình nhất, nên họ có thể cung cấp cho giáo viên những thông 
tin quý giá về trẻ như: Sở thích, thói quen và tính cách... Nhận thức được tầm quan 
trọng đó, ngay từ đầu năm học tôi đã trao đổi, tuyên truyền tới các bậc phụ huynh 
bằng nhiều hình thức khác nhau: Như qua bảng tuyên truyền, qua buổi họp phụ 
huynh đầu năm, qua zalo của lớp, qua cổng thông tin điện tử của nhà trường. tôi đã 
cho phụ huynh biết về tầm quan trọng trong việc dạy kỹ năng tự phục vụ cho trẻ, 
đặc biệt là lứa tuổi nhà trẻ 24 - 36 tháng tuổi này. Để phụ huynh cũng như cô giáo 
có thể hiểu hơn về hình thức cũng như phương pháp dạy trẻ kỹ năng tự phục vụ cho 
trẻ, hai bên cùng có sự thống nhất các phương pháp giáo dục trẻ đạt hiệu quả nhất.
Ảnh minh họa 8: Góc tuyên truyền ở trước cửa lớp về những kỹ năng tự phục vụ 
đơn giản cho phụ huynh tham khảo và cùng phối kết hợp với giáo viên trong lớp
 Tôi cũng cho phụ huynh hiểu rõ rằng ở nhà phụ huynh luôn là những tấm 
gương, có những hành vi văn hóa mẫu mực là thước đo chuẩn của trẻ. Bởi những 
việc làm, hành động của người lớn thường ngày sẽ được trẻ chú ý quan sát để thực 
hiện lại.
 Là giáo viên đứng lớp tôi cũng thường xuyên trao đổi với phụ huynh của 
từng trẻ vào giờ đón, trả trẻ để trao đổi với phụ huynh về tình hình học tập , sức 
 8/9