SKKN Một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ lứa tuổi 24-36 tháng tuổi

 MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN
 VỐN TỪ CHO TRẺ 24 – 36 THÁNG TUỔI
A. ĐẶT VẤN ĐỀ 
I. Lý do chọn đề tài: 
 Ngôn ngữ là một trong những yếu tố rất quan trọng để trẻ phát triển toàn 
diện về nhân cách, ngôn ngữ có vai trò là một phương tiện hình thành và phát triển 
nhận thức của trẻ về thế giới xung quanh. Ngôn ngữ đã giúp trẻ tìm hiểu, khám phá 
và nhận thức về môi trường xung quanh. Nhờ có ngôn ngữ trẻ nhận biết ngày càng 
nhiều các sự vật, hiện tượng mà trẻ được tiếp xúc trong cuộc sống hàng ngày. 
Ngoài ra ngôn ngữ còn là phương tiện phát triển tình cảm, đạo đức, thẩm mĩ. Đó 
cũng chính là phương tiện để giao tiếp quan trọng nhất đặc biệt đối với trẻ nhỏ, là 
phương tiện giúp trẻ giao lưu cảm xúc với những người xung quanh hình thành 
những cảm xúc tích cực. 
 Đối với trẻ mầm non nói chung và trẻ từ 24 tháng tuổi đến 36 tháng tuổi nói 
riêng có số lượng từ tăng nhanh. Nói như vậy để chứng minh rằng: “ Phát triển 
ngôn ngữ là một trong những nhiệm vụ hàng đầu nhằm phát triển toàn diện nhân 
cách cho trẻ mầm non”. Chính vì điểu đó tôi đã đưa ra nhiều giải pháp nhằm phát 
triển ngôn ngữ cho trẻ lớp tôi một cách dễ dàng nhất, đạt hiệu quả cao nhất. Và 
năm học vừa qua với những kinh nghiệm của mình tôi cùng các giáo viên trong lớp 
nhà trẻ D1, trường mầm non Gia Thượng đã giúp trẻ lớp tôi có một số vốn từ vô 
cùng phong phú. Chính vì vậy, tôi đã lựa chọn đề tài: “ Một số biện pháp phát 
triển vốn từ cho trẻ 24 – 36 tháng tuổi” 
II. Mục đích của SKKN: 
- Giúp trẻ phát âm chuẩn các từ. Phát triển vốn từ cho trẻ. 
- Phát triển một cách toàn diện cho trẻ về ngôn ngữ, thể chất, thẩm 
mỹ, tình cảm và quan hệ xã hội. 
- Hỗ trợ đồng nghiệp và phụ huynh trong quá trình phát triển ngôn 
ngữ cho trẻ 24 – 36 tháng. 
III. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu:
- Đối tượng nghiên cứu: Phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 – 36 tháng 
- Phạm vi: Áp dụng cho trẻ lớp Nhà trẻ 24- 36 tháng tuổi
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 
I. Cơ sở lý luận: - Trường có CSVC phục vụ tốt nhất cho các hoạt động của trẻ. 
- Giáo viên nhiệt tình, sáng tạo làm đồ dùng phục vụ cho việc cung cấp và phát 
triển vốn từ cho trẻ. Trình độ của giáo viên đều đạt chuẩn và trên chuẩn. 
- Phụ huynh học sinh quan tâm, kết hợp cùng chúng tôi trong việc chăm sóc giáo 
dục trẻ. Các cháu đều khỏe mạnh, nhanh nhẹn, ngoan ngoãn, thích tham gia vào 
các hoạt động và vui chơi. 
* Khó khăn: 
- Trẻ 24- 36 tháng tuổi do tôi phụ trách là độ tuổi còn non nớt, các cháu bắt đầu đi 
học còn khóc nhiều, chưa quen với các cô và các bạn, chưa thích nghi với điều 
kiện sinh hoạt và các hoạt động ở lớp, các cháu không cùng tháng tuổi, mỗi cháu 
đều có sở thích và cá tính khác nhau. 
- Trí nhớ của trẻ còn nhiều hạn chế, trẻ chưa biết hết khối lượng các âm tiếp thu 
cũng như trật tự các từ khi nhắc lại câu của người lớn. Vì thế trẻ thường xuyên bỏ 
bớt từ, bớt âm khi nói. 
- 85% kinh nghiệm sống của trẻ còn nghèo nàn, nhận thức còn hạn chế dẫn dến 
tình trạng trẻ thường dùng từ chưa chính xác. 
- Trẻ nhút nhát, còn khóc nhiều ở giai đoạn đầu khi trẻ đến làm quen với trường 
lớp mầm non, với cô và các bạn mới. 
=> Đứng trước một số khó khăn như vậy, tôi đã tìm tòi, suy nghĩ và nghiên cứu tài 
liệu để tìm ra một số biện pháp phát triển vốn từ cho trẻ. Do đó qua thực tiễn dạy 
trẻ hàng ngày, trong những năm học vừa qua, tôi đã rút ra một số kinh nghiệm sau: 
III. Các biện pháp: 
 Là một giáo viên mầm non, người trực tiếp giảng dạy cho trẻ 24– 36 tháng, 
bản thân tôi thấy việc phát triển vốn từ cho trẻ là rất cần thiết và quan trọng. Xong 
để phát triển vốn từ của trẻ, phụ thuộc rất nhiều vào các yếu tố và nhiều các môn 
học như thơ truyện, nhận biết tập nói và bản thân trẻ phải được tiếp xúc với các 
hoạt động ở mọi lúc, mọi nơi.Thực hiện giờ dạy giáo viên cần sử dụng các thủ 
thuật linh hoạt và lồng ghép các môn học khác như: bài thơ, bài hát và những đồ 
dùng trực quan khi dạy trẻ. Trong quá trình dạy trẻ cô phải linh hoạt sáng tạo và 
thay đổi hình thức nhằm phát huy tính tích cực của trẻ. Cô chú ý quan tâm bồi 
dưỡng từng đối tượng trẻ ở mọi lúc mọi nơi, tạo môi trường phát triển lời nói cho 
trẻ. Dưới đây là một số biện pháp để phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
1. Biện pháp 1 - Khảo sát trẻ đầu năm: 
 Đây là biện pháp theo tôi là rất cần thiết. Qua khảo sát tôi có thể nắm rõ 
những mặt ưu điểm, hạn chế và những đặc điểm riêng của từng trẻ cũng như sự nhỏ như: vuốt má trẻ, cô nở 1 nụ cười và một câu hỏi ngắn của cô với trẻ đã làm 
cho đứa trẻ có tinh thần thoải mái, tự tin hơn trong ngày hôm đó.
+ Trong giờ đón trẻ giáo viên cần là người chủ động khi tiếp xúc với trẻ. VD: Cô D 
chào bạn P. Con chào cô chưa? Con có áo đẹp thế. Ai mua cho con?
Hàng ngày khi điểm danh tôi thường xuyên nhắc trẻ “ dạ cô” khi gọi đến tên mình. 
Mặc dù không phải cháu nào cũng trả lời cô khi được gọi tên. Tuy nhiên giáo viên 
vẫn phải duy trì công việc đó hàng ngày. Và để trẻ cảm thấy vui và thích khi được 
cô gọi tên thì khi đó tôi chuẩn bị sẵn những bông hoa tặng cho trẻ. 
- Giai đoạn đầu chỉ cần trẻ nói từ đơn giản như: “ Chào cô, vâng, dạ”. 
Đến giai đoạn gần cuối năm đa số trẻ lớp tôi nói được câu “ Con dạ cô ạ!” và 
khoanh tay rất lễ phép. 
+ Trong giờ ăn cô cho trẻ làm quen với tên gọi của các món ăn, các loại thực 
phẩm( thịt, cá, trứng) bằng cách hàng ngày thường xuyên trước khi ăn cô giới 
thiệu các món ăn và cho trẻ mời cô cùng các bạn ăn cơm. 
3. Biện pháp 3 – Phát triển vốn từ cho trẻ thông qua giờ học Nhận biết tập 
nói: 
 Phát triển vốn từ cho trẻ ở trường mầm non là công tác giáo dục có kế 
hoạch, có mục đích, có tổ chức và phải mang tính hệ thống nhằm phát triển ngôn 
ngữ cho trẻ như một phương tiện giao tiếp quan trọng. Vì thế, chúng ta phải dạy trẻ 
ở mọi lúc, mọi nơi, trong các giờ học và đặc biệt là giờ học Nhận biết tập nói đưa 
lên hàng đầu.
Trẻ lứa tuổi 24- 36 tháng đang bắt đầu học nói, bộ máy phát âm chưa hoàn chỉnh, 
vì vậy trẻ thường nói một từ, nói ngọng, lắp. Cho nên trong tiết học giáo viên cần 
phải chuẩn bị đồ dùng trực quan đẹp, hấp dẫn để gây hứng thú cho trẻ. Song song 
thì giáo viên cũng cần phải chuẩn bị một hệ thống câu hỏi thật rõ ràng, ngắn gọn. 
Và trong khi trẻ trả lời thì cô hướng dẫn trẻ nói đúng từ, đủ câu, không nói cộc 
lốc Việc chuẩn bị cho tiết học đóng vai trò hết sức quan trọng giúp năng cao kết 
quả học. Vì vậy tôi phải xác định được mục đích, yêu cầu của bài dạy là một việc 
bắt buộc đối với mỗi giáo viên, tôi luôn nghiên cứu kĩ giáo án thì mới vận dụng các 
phương pháp, biện pháp giảng dạy một cách linh hoạt, logic. Ngoài việc tôi phải 
chuẩn bị giáo án kĩ càng ra tôi còn cần phải chuẩn bị đồ dùng, tranh ảnh vật thật, 
mô hình sinh động, hấp dẫn, mới lạ. . 
Ví dụ : Dạy trẻ nhận biết tập nói “ Con chó, con mèo ” 
Với giờ học này, tôi làm mô hình một trang trại có các con vật như: Chó, mèo 
sinh động hấp dẫn. Tôi để trẻ quan sát nhận xét, gọi tên những con vật mà trẻ thấy Trẻ xem sách cùng bạn.
- Những giờ trả trẻ tôi thường đọc sách, truyện có tranh minh họa, trẻ rất thích thú 
và luôn miệng hỏi về những nhân vật trẻ nhìn thấy trong tranh. 
6. Biện pháp 6 - Các hoạt động khác: 
a. Phát triển vốn từ thông qua giờ hoạt động góc: 
 Trong giờ hoạt động chung trẻ không thể phát triển ngôn ngữ một cách toàn 
diện được mà phải thông qua các hoạt động khác trong đó có hoạt động góc. 
 Bé Quỳnh Trang hăng hái lên thể hiện bài hát ỏ góc chơi âm nhạc.
 Đây có thể coi là một hình thức quan trọng nhất, bởi giờ chơi có tác dụng rất 
lớn trong việc phát triển vốn từ, đặc biệt là tích cực hóa vốn từ cho trẻ. Thời gian 
chơi của trẻ chiếm nhiều nhất trong thời gian trẻ ở lớp. Trong quá trình trẻ chơi sử 
dụng các ngôn từ khác nhau có điều kiện học và sử dụng các từ có nội dung khác 
nhau. 
Ví dụ: Trò chơi bế em, cô nhập vai làm mẹ cho búp bê bú bình sữa, cho búp bê ăn, 
búp bê ngủ trẻ sẽ bắt chước những lời cô nói như: “Con của mẹ ngoan quá!”. Biết 
hát ru “ à ơi ” cho em bé ngủ. 
Điều đó cho thấy giờ chơi không chỉ dạy trẻ kỹ năng chơi mà còn dạy trẻ nghe hiểu 
và giao tiếp cùng nhau. Trong quá trình chơi, trẻ được thực hiện nhiều hành động 
khác nhau với đồ chơi, như vậy trẻ phải sử dụng ngôn ngữ để giao tiếp và phát 
triển lời nói cho trẻ. 
b. Phát triển vốn từ thông qua hoạt động ngoài trời, các buổi thăm quan: