SKKN Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng thông qua các hoạt động trong ngày tại lớp Chim Non 1 - Trường Mầm non Tân Lợi

 2
cha mẹ chăm sóc và trò chuyện với con trẻ để phát triển vốn từ còn ít, do vậy vốn từ 
của trẻ em ngày nay phát triển còn hạn chế, bởi tư duy của trẻ là tư duy trực quan hành 
động chiếm ưu thế, trẻ nhanh nhớ chóng quên. Là một cô giáo mầm non, hàng ngày 
được trực tiếp nuôi dưỡng, chăm sóc giáo dục các bé ở độ tuổi nhà trẻ 24-36 tháng. Tôi 
nhận thức được tầm quan trọng của việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Bởi vì, ngôn ngữ 
là cách thức biểu đạt ý muốn cho người khác hiểu được những suy nghĩ, những nhu cầu 
và mong muốn của bản thân thông qua lời nói một cách tốt nhất. Thông qua các hoạt 
động của trẻ trên lớp, tôi thấy rằng trẻ rất thích được giao tiếp, thích được trò chuyện và 
thích được nói, nhưng vì ngôn ngữ của trẻ còn ít, các cháu còn sử dụng ngôn ngữ thụ 
động nhiều, nên tôi thấy mình cần phải tìm nhiều biện pháp tác động để kích thích 
ngôn ngữ của trẻ phát triển. Chính vì vậy, tôi mạnh dạn đưa ra biện pháp “Một số biện 
pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng thông qua các hoạt động trong ngày tại 
lớp Chim Non 1 - Trường Mầm non Tân Lợi” để phát triển ngôn ngữ cho trẻ, giúp trẻ 
phát triển một cách toàn diện hơn.
 4.1.2. Thực trạng
 Năm học 2022 - 2023 tôi được nhà trường phân công giảng dạy tại lớp nhà trẻ 
24- 36 tháng Chim Non 1 với tổng số 30 trẻ trong đó có 18 trẻ nam và 12 trẻ nữ. Trong 
quá trình thực hiện đề tài tôi đã gặp những thuận lợi và khó khăn sau:
 * Thuận lợi:
 - Được Nhà trường quan tâm tạo điều kiện về trang thiết bị dạy học, đảm bảo 
tổ chức tốt các hoạt động cho trẻ.
 - Bản thân tôi được tham gia các lớp bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ góp 
phần nâng cao công tác nuôi dưỡng, chăm sóc giáo dục trẻ. 
 - Trẻ trong lớp có cùng một độ tuổi.
 - Lớp học sạch sẽ, gọn gàng, bố trí đầy đủ các góc chơi cho trẻ hoạt động. 
Được trang bị máy chiếu để phục vụ các hoạt động của cô và trẻ ...
 - Được sự tín nhiệm và tin cậy của phụ huynh.
 - Phụ huynh nhiệt tình, tham gia phối hợp với giáo viên trong việc nuôi 
dưỡng chăm sóc, giáo dục trẻ.
 - Bản thân tôi luôn yêu nghề, mến trẻ. Tôi luôn tự tìm tòi, học hỏi để nâng 4
 Với những thuận lợi và khó khăn của trẻ, của lớp tôi đã mạnh dạn nghiên cứu, tìm 
tòi, lựa chọn ra “Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24- 36 tháng thông qua 
các hoạt động trong ngày tại lớp Nhà trẻ 24- 36 tháng Chim Non 1- Trường Mầm non 
Tân Lợi” nhằm phát triển ngôn ngữ cho trẻ một cách có hiệu quả nhất, mang lại cho trẻ 
sự gần gũi, thân thiện, thích trò chuyện, giao tiếp cùng cô và bạn.
 4.1.3. Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24- 36 tháng thông qua 
các hoạt động trong ngày tại lớp Nhà trẻ 24- 36 tháng Chim Non 1- Trường Mầm 
non Tân Lợi”.
 * Biện pháp 1: Phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua giờ đón trẻ, trả trẻ.
 Trong quá trình đón, trả trẻ thời gian đầu đến lớp, tôi nhận thấy: khi ở nhà trẻ 
có những người thân của mình, trẻ được sống trong tình cảm thân thương, nơi mà 
trẻ đã rất quen thuộc, trẻ được cưng chiều từ bữa ăn cho đến giấc ngủ. Trẻ có thể 
ngồi chơi chán, đói lúc nào ăn lúc đó, buồn ngủ lúc nào thì ngủ lúc ấy không có quy 
định giờ giấc. Còn khi đến lớp, trẻ rất bỡ ngỡ, lạ lẫm với môi trường mới. Chính vì 
vậy, tôi xác định mình phải là người gần gũi, là người trẻ tin tưởng nhất để chia sẻ 
mọi chuyện. Tôi luôn có thái độ niềm nở, ân cần, tích cực trò chuyện với trẻ để trẻ 
nói nhiều, trả lời cô, qua đó cung cấp vốn từ và phát triển ngôn ngữ cho trẻ, đặc biệt 
là ngôn ngữ nói mạch lạc, bởi qua trò chuyện cùng cô, trẻ được cung cấp vốn từ, trẻ 
sẽ khắc sâu hơn những kiến thức mà cô truyền đạt. Từ đó mà kinh nghiệm sống của 
trẻ sẽ tốt hơn.
 Khi đón trẻ, bố mẹ thường nhắc trẻ chào cô nhưng đối với nhiều trẻ nhút nhát 
sẽ không chào ngay, vậy nên tôi thường đón trẻ bằng thái độ ân cần, miệng cười 
tươi và cất lời chào trẻ bằng những câu dễ thương như:
 - Cô Duyên chào bạn Beo, bạn Beo mũm mĩm, đáng yêu quá!
 - Cô chào bạn Sâu xinh đẹp, bạn Sâu chào cô nào!
 - Bo ơi, cô chào Bo nhé! Bo ra đây cô Duyên yêu nào!
 Tôi còn trò chuyện thêm với trẻ để trẻ thấy gần gũi hơn.
 Ví dụ: Tôi hỏi trẻ:
 - Trong gia đình con có những ai? 
 - Hôm nay ai đưa con đi? Đi bằng xe gì? 6
 Biện pháp 2: Phát triển ngôn ngữ cho trẻ trong hoạt động chơi - tập có 
chủ định.
 Việc lựa chọn nội dung lồng ghép phát triển ngôn ngữ cho trẻ trong hoạt động 
chơi - tập có chủ định rất quan trọng vì qua giờ học trẻ được tri giác các sự vật hiện 
tượng, được trao đổi với cô giáo, bạn bè theo một trình tự có hệ thống, sắp xếp từ dễ 
đến khó, từ chi tiết đến tổng thể, giúp trẻ củng cố, hệ thống hóa kiến thức một cách 
khoa học. Vì vậy mà tôi đã lựa chọn và lồng ghép phát triển ngôn ngữ trong từng 
hoạt động sao cho phù hợp, đem lại hiệu quả cao.
 * Phát triển ngôn ngữ qua giờ nhận biết tập nói:
 Thông qua giờ nhận biết tôi hướng dẫn trẻ xem xét sự vật, hiện tượng xung 
quanh gần gũi với trẻ, giúp trẻ nhận biết được sự vật, những đặc điểm, cấu tạo của 
sự vật, hành động với sự vật... trên cơ sở đó cung cấp những từ tương ứng, từ đó rèn 
luyện kỹ năng phát âm, rèn luyện câu theo cấu trúc ngữ pháp và đặc biệt là tăng 
nhanh vốn từ của trẻ.
 - Trẻ lứa tuổi 24- 36 tháng tuổi bắt đầu học nói, bộ máy phát âm chưa hoàn chỉnh, 
trẻ hay nói ngọng, nói lắp, không nói đủ câu. Vì vậy, để trẻ nói nhiều, khắc sâu được biểu 
tượng thì trước tiên đồ dùng cô chuẩn bị phải đẹp, hấp dẫn, thu hút trẻ, hệ thống câu hỏi 
cô đưa ra phải ngắn gọn, dễ hiểu, giúp trẻ nói đúng, nói đủ câu.
 Ví dụ: Cho trẻ nhận biết: “Màu đỏ- Màu xanh"
 Để cung cấp các từ mới tôi cần xây dựng hệ thống câu hỏi: 
 - Đây là quả gì? 
 (Đây là quả bóng) 
 - Quả bóng có màu gì vậy các con? (Màu xanh)
 - Cho trẻ nói đủ câu: Quả bóng màu xanh. 
 Cho trẻ nhắc đi nhắc lại nhiều lần. Có thể cho một số trẻ nói tăng thêm 
tiếng như: Quả bóng của con màu xanh, Quả bóng màu xanh hình tròn.
 Khuyến khích nhiều trẻ nói, những trẻ nói ít hay phát âm kém hơn sẽ nói cùng 
cô và các bạn.
 Như vậy, thông qua giờ nhận biết tập nói, trẻ được cô hướng dẫn, gợi ý nói, 
phát âm những từ đơn, từ ghép khác nhau tạo cho trẻ sự hứng thú muốn được tìm 
hiểu, khám phá. Qua đó, càng kích thích ngôn ngữ của trẻ phát triển. 8
 - Bác Gấu gặp trời mưa nên bị ướt, bác đã đến nhà những bạn nào? 
 - Ai đã đã mời bác Gấu vào nhà? 
 - Con thích nhân vật nào hơn? Vì sao? 
 Giáo dục trẻ ngoan ngoãn, biết giúp đỡ người khác khi gặp khó khăn.
 Ảnh 3: Trẻ tham gia giờ kể chuyện
 Tôi phải luôn thay đổi hình thức dạy để trẻ thực sự có hứng thú, trẻ được trực 
tiếp tham gia vào các hoạt động một cách chủ động, tích cực, sáng tạo như trẻ có thể 
kể cùng cô giáo hoặc cho một nhóm nói lời thoại của nhân vật. 
 Ví dụ: Trong câu chuyện “Thỏ con không vâng lời” tôi cho trẻ nói lời của các 
nhân vật như bạn Bươm Bướm “Thỏ con ơi, ra ngoài kia chơi đi. Ở đấy có cỏ này, hoa 
này. Thích lắm!” hay như lời của bác Gấu “Cháu Thỏ ơi, tại sao cháu khóc thế?...
 Như vậy qua giờ thơ truyện có tác dụng làm giàu vốn từ, phát triển ngôn ngữ 
mạch lạc cho trẻ, giúp trẻ tự tin hơn, đồng thời bồi dưỡng năng lực cảm thụ tác 
phẩm nghệ thuật và diễn đạt bằng ngôn ngữ văn học.
 *Thông qua giờ hoạt động âm nhạc.
 Khi nói và hát, trẻ cùng sử dụng một bộ máy phát âm. Vì thế, dạy hát cho trẻ 
cũng là luyện âm thanh ngôn ngữ, bởi trẻ phải lắng nghe rất cẩn thận để cảm nhận 10
 Qua các hoạt động ở các góc, trẻ được hóa thân vào các vai mẹ, vai chịbế 
em, bón bột cho em. Trẻ tự chơi và nói tự nhiên với các nhân vật chơi, cũng qua đó 
trẻ học và tích lũy được nhiều kinh nghiệm và vốn sống cho mình. Trẻ được chơi và 
giao tiếp cùng bạn bè, phối hợp chơi cùng nhau. Chính vì vậy, ngôn ngữ nói của trẻ 
được tăng lên. Qua chơi ở các góc cô có thể cung cấp thêm cho trẻ từ mới và nắm 
bắt được khả năng về ngôn ngữ của trẻ.
 Ví dụ: Cô đến góc chơi: “Thao tác vai”
 Cô có thể đặt các câu hỏi như: Con đang làm gì đấy? Con ru em búp bê ngủ 
như thế nào? Đây là em búp bê trai hay gái?
 Ảnh 5: Trẻ chơi bế em
 Cô đến góc xếp hình: Cô có thể tạo tình huống
 - Con xếp gì vậy? 
 - Con xếp nhà như thế nào? 
 - Con có thích được chơi xếp nhà cùng các bạn không? 
 - Nhà của con có những màu gì?
 Tôi khuyến khích trẻ nói nhiều, mạnh dạn trao đổi cùng cô. Đối với những trẻ 
nhút nhát, tôi gợi mở để trẻ vừa chơi vui vừa trả lời được câu hỏi của cô.