SKKN Một số biện pháp nâng cao hoạt động nhận biết tập nói cho trẻ 24-36 tháng tại Trường Mầm non Đắc Lua

 nhưng vì ngôn ngữ vốn từ còn hạn chế, các cháu sử dụng ngôn ngữ thụ động 
nhiều trẻ rất muốn nói những lại không thể diễn đạt được hết những suy nghĩ 
yêu cầu của mình dẫn đến tình trạng cô hiểu sai ý trẻ, hoặc có một số cô không 
hiểu trẻ nói gì, không đáp ứng được nhu cầu của trẻ khiến trẻ sợ đến lớp.
 Bản thân tôi là một giáo viên được trực tiếp chăm sóc nuôi dưỡng và giáo 
dục trẻ. Tôi thấy mình phải có trách nhiệm nhận thức đầy đủ về vị trí và tầm 
quan trọng trong việc phát triển ngôn ngữ của trẻ. Tôi luôn trăn trở suy nghĩ tìm 
ra những giải pháp, biện pháp tối ưu nhất để trẻ được tiếp thu một cách có hiệu 
quả đáp ứng được yêu cầu giáo dục hiện nay, chính vì vậy tôi chọn đề tài “ Một 
số biện pháp nâng cao hoạt động nhận biết tập nói cho trẻ 24 - 36 tháng tại 
trường Mầm non Đắc Lua” để làm đề tài nghiên cứu.
 II. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
 1. Cơ sở lý luận.
 Trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ nhà trẻ từ 3 đến 36 tháng, hoạt 
động nhận biết tập nói giúp trẻ nhận biết và tập nói về tên gọi và một số đặc 
điểm nổi bật của các đối tượng gần gũi xung quanh để tăng thêm vốn từ và mở 
rộng hiểu biết về thế giới xung quanh. Những kiến thức mà trẻ nắm được ở hoạt 
động này là một quá trình quan sát, ghi nhớ, tư duy, tưởng tượng. Từ đó thấy 
được ý nghĩa quan trọng của ngôn ngữ và thấy rằng việc phát triển ngôn ngữ cho 
trẻ nhà trẻ thông qua hoạt động nhận biết tập nói là công việc hàng đầu của giáo 
dục, giúp trẻ không chỉ biết lắng nghe để thể hiện suy nghĩ, tình cảm và ý kiến 
của mình mà còn chuẩn bị cho việc làm quen với văn học và chữ viết ở những 
lớp học trên.
 Đối với trẻ 24 -36 tháng có trẻ nói ít, chậm nói, chưa biết nói, vậy để phát 
triển cũng cố vốn từ cho trẻ thì ngoài việc giáo viên có kỹ năng sư phạm tốt 
cũng cần phải cho trẻ có cơ hội được trải nghiệm, học hỏi thông qua các hình 
ảnh, mô hình trực quan, giáo viên cần dạy trẻ mọi lúc mọi nơi, có sự phối kết 
hợp giữa gia đình và nhà trường để hoạt động nhận biết tập nói đạt hiệu quả cao.
 2. Cơ sở thực tiễn.
 2 Trình độ nhận thức của một số phụ huynh còn hạn chế đa số làm ruộng, ít 
trò chuyện, giao tiếp với trẻ, thường chiều theo ý của trẻ.
 Từ những thuận lợi và khó khăn trên tôi đã tiến hành khảo sát đánh giá 
đúng khả năng của trẻ để có phương hướng phấn đấu đạt được kết quả cao trong 
giảng dạy nên ngay từ đầu năm học tôi đã tiến hành khảo sát đánh giá trẻ.
 * Kết quả khảo sát đầu năm
 Thời gian đầu năm học trẻ mới bắt đầu đến trường chưa quen với môi 
trường mới và phải xa bố mẹ, người thân trong gia đình nên trẻ còn hay khóc, 
chưa chịu học, chịu chơi vì vậy việc phát triển vốn từ còn nhiều hạn chế. Kết 
quả chất lượng đầu năm học lớp nhóm trẻ 2 như sau:
 Trung 
 Xếp loại Tốt Khá Không đạt
 bình
 Số Số Số Số 
 Nội dung % % % %
 trẻ trẻ trẻ trẻ
 Trẻ nghe, nói đủ câu rõ 
 2 10% 3 15% 5 25% 10 50%
ràng mạch lạc
 Trẻ mạnh dạn, tự tin 1 5% 3 15% 7 35% 9 45%
Trẻ nói ngọng 1 5% 2 10% 9 45% 8 40%
 Qua đó tôi thấy việc phát triển ngôn ngữ thông qua hoạt động nhận biết 
tập nói còn rất kém, với kết quả trên bản thân tôi thấy cần phải tìm ra các biện 
pháp để giúp trẻ phát triển tốt ngôn ngữ để từ đó nâng dần kết quả học tập của 
trẻ. Vì thế tôi luôn trăn trở làm thế nào ra những biện pháp hữu hiệu để giờ học 
của trẻ đạt kết quả tốt hơn.
 III . TỔ CHỨC THỰC HIỆN VÀ CÁC GIẢI PHÁP
 1. Đối với giáo viên:
 1.1 Giải pháp 1: Tìm hiểu đặc điểm tâm sinh lý của trẻ.
 Thông thường trẻ trong độ tuổi từ 24 đến 36 tháng bắt đầu biết nói những 
câu đơn giản và có thể đối thoại ngắn với người lớn. Tuy nhiên, thời gian này, 
vốn từ của trẻ thì chưa đủ để diễn đạt hết những hiểu biết của trẻ, trẻ nhút nhát, 
thụ động.
 4 ( Hình ảnh: Mô hình đàn gà)
 Ví dụ: trong tiết Nhận biết tập nói: Đề Tài : Con gà, con vịt hay con chim 
 Tận dụng nhạc của bài “ con gà trống ” cô và trẻ cùng xem phim về các 
con vật sẽ định học để trẻ củng cố lại kiến thức về các con vật dẫn dắt vào chủ 
đề “ động vật ” cũng như vào nội dung bài dạy chính chuẩn bị mô hình cho trẻ 
quan sát. 
 Trong khi quan sát, cô chỉ vào từng bộ phận của con gà, và cho trẻ nhắc 
lại.
 Ví dụ: cô chỉ vào đầu gà, và hỏi trẻ đây là gì? ( để cho trẻ nói) sau đó cô 
đính chính lại đây là đầu gà, bây giờ các con hãy nói lại cùng cô nào! “Đầu gà” 
cho trẻ nói đi nói lại 2 – 3 lần, tương tự như vậy cô cho trẻ quan sát và gọi tên 
một sô bộ phận khác của gà.
 ( Hình ảnh: Trẻ quan sát mô hình)
 * Sử dụng hình ảnh:
 6 ( Hình ảnh:Tìm hiểu con vịt)
 Ví dụ: Với con chim : Cho trẻ nghe tiếng hót của con chim để trẻ đoán xem 
đó là con gì ? Sau đó cho trẻ xem hình ảnh. Qua hoạt động ngoài trời tôi cho trẻ 
quan sát con chim đang bay. Chơi trò chơi chim bay, cò bay.
 ( Hình ảnh:Tìm hiểu con chim)
 Thông qua mỗi hình thức làm quen với một số con vật gần gũi trẻ thì trẻ 
được củng cố, nói nhiều lần sao cho chính xác từ và tên các con vật cần làm 
quen và tìm hiểu thêm về một số bộ phận đơn giản của con vật đang tìm hiểu 
(mỏ , chân , cánh món ăn yêu thích ) tôi cho trẻ chơi trò chơi lấy thức ăn 
cho gà vịt.
 8 ( Hình ảnh:Tìm hiểu quả xoài)
 Tôi chuẩn bị quả thật quả chín và quả xanh, quả có màu sắc rõ ràng, quả 
xoài cắt miếng nhỏ, bỏ trong đĩa.
 Tôi cho trẻ sờ, ngửi, nếm để trẻ có thể cảm nhận được màu sắc mùi vị 
thông qua hoạt động này trẻ sẽ nhớ lâu hơn và có thể nhận biết được màu sắc, 
mùi vị của từng loại quả một cách nhanh chóng, chính xác.
 Ngoài sự chuẩn bị đồ dùng đầy đủ, đẹp trong tiết dạy cô cần áp dụng linh 
hoạt, sáng tạo thay đổi hình thức dạy, lồng ghép các hoạt động để thu hút trẻ tập 
trung sự chú ý của trẻ. 
 * Sử dụng các câu đố:
 Ví dụ: Con gì ăn no
 Bụng to mắt híp
 Mồm kêu ụt ịt
 Nằm thở phì phò?
 * Sử dụng các trò chơi, trải nghiệm.
 Tôi cho trẻ quan sát bông hoa thật bằng những bông hoa tôi đã chuẩn bị 
 Tôi hỏi trẻ : Các con thấy trong vườn hoa có những loài hoa gì ? 
 Trẻ kể tên các loại hoa hoặc cô sẽ nói để trẻ biết và nói theo đó là hoa gì? 
(Khi cô nói đến hoa nào cô sẽ chỉ vào bông hoa đó)
 Các con thấy hoa hồng như thế nào ? ( Rất đẹp )
 - Bông hoa cúc có màu gì ? ( Màu vàng ) ( cho trẻ nhắc lại màu vàng)
 - Bông hoa hồng có màu gì ? ( Màu đỏ) ( cho trẻ nhắc lại màu đỏ)
 - Khi ngửi hoa các con thấy như thế nào ? ( Mùi thơm ) ( cô cho trẻ ngửi)
 - Cánh hoa như thế nào ? ( Nhẵn ) ( cô cho trẻ sờ vào cánh hoa)
 10 Ví dụ : Dạy trẻ nhận biết tập nói “ Con chó, con mèo ”
 Chủ đề : Những con vật nuôi trong gia đình.
 Với tiết nhận biết tập nói này, tôi làm mô hình một trang trại có các con vật 
chó, mèo sinh động hấp dẫn. 
 Để trẻ quan sát nhận xét, gọi tên những con vật tôi cho trẻ về chỗ ngồi ổn 
định, tôi giả làm tiếng kêu hỏi trẻ ; Đấy là tiếng kêu con gì ?. Sau đó đưa mô 
hình con chó, mèo ra cho trẻ quan sát, nhận xét, gọi tên các bộ phận của con 
chó, mèo.
 Sau khi dạy trẻ nhận biết về tên gọi tôi tiến hành cho trẻ phân biệt giữa 
các đối tượng. Tôi thường cho trẻ phân biệt qua tên gọi, một số đặc điểm, tiếng 
kêu nổi bật nhằm phát triển tư duy của trẻ như:
 Đặc điểm phân biệt Con chó Con mèo
- Tên gọi - Con chó - Con mèo
- Đặc điểm nổi bật - Tai thính - Mắt tinh
- Tiếng kêu - Gâu gâu ( cho trẻ nghe - Meo meo ( cho trẻ nghe 
- Ích lợi tiếng kêu thật, trẻ nói: tiếng kêu thật, trẻ nói meo 
 gâu gâu) meo)
 - Nuôi để trông nhà ( - Nuôi để bắt chuột ( hình 
 hình ảnh chó trông nhà) ảnh mèo bắt chuột)
 ( Hình ảnh:Tìm hiểu con chó, con mèo)
 12