SKKN Một số biện pháp nâng cao chất lượng phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24-36 tháng tuổi thông qua hoạt động kể chuyện

 Chính vì vậy, khi dạy trẻ kể chuyện tôi luôn chú ý đến việc phát triển ngôn 
ngữ cho trẻ, song thực tế ở nhóm trẻ 24- 36 tháng tuổi tôi phụ trách, khả năng 
ngôn ngữ của trẻ còn rất hạn chế, nhiều trẻ nói trống không, không đủ câu, trọn 
nghĩa, vốn từ nghèo nàn, nói ngọng, nói lắp, diễn đạt câu chưa rõ ràng, mạch lạc, 
rụt dè, nhút nhát khi giao tiếp.
 Bản thân tôi đã chú trọng việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ trong mọi hoạt 
động, đặc biệt là hoạt động kể chuyện, nhưng hình thức tổ chức còn gò bó, phương 
pháp chưa linh hoạt sáng tạo, chỉ chú ý trò chuyện nhưng chưa chú ý đến hệ thống 
câu hỏi sao cho khoa học và kích thích được trẻ chú ý đến việc kể chuyện cho trẻ 
nghe và giúp trẻ hiểu nội dung truyện hơn là việc dạy trẻ kể lại truyện.
 Phụ huynh do suy nghĩ là trẻ nhà trẻ còn bé nên chỉ chú ý phối hợp trong 
công tác chăm sóc, nuôi dưỡng, chưa chú ý rèn ngôn ngữ cho trẻ.
 Xuất phát từ những lý do trên, tôi chọn đề tài “Một số biện pháp nâng cao 
chất lượng phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 -36 tháng tuổi thông qua hoạt động 
kể chuyện ” làm đề tài nghiên cứu.
 2. Tên sáng kiến:
 “Một số biện pháp nâng cao chất lượng phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 -
36 tháng tuổi thông qua hoạt động kể chuyện
 3. Tác giả sáng kiến:.
 Họ và tên: Phạm Thị Kim Quang
 Địa chỉ tác giả sáng kiến: Trường MNTT Yên Lạc - Yên Lạc - Vĩnh phúc.
 Số điện thoại: 0912147868
 Email:
 4. Chủ đầu tư sáng tạo ra sáng kiến:
 Phạm Thị Kim Quang - Trường mầm non thị trấn Yên Lạc - Yên Lạc 
- Vĩnh phúc.
5. Lĩnh vực áp dụng sáng:
 Trẻ lứa tuổi nhà trẻ - Nhóm trẻ 24- 36 tháng.
 Trường mầm non thị trấn Yên Lạc - Yên Lạc - Vĩnh Phúc
 6. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu:
 Ngày 25 tháng 9 năm 2023.
 7. Mô tả bản chất của sáng kiến:
 7.1. về nội dung của sáng kiến.
 2 * Thuận lợi.
 Được sự quan tâm giúp đỡ của ban giám hiệu đã tạo mọi điều kiện giúp tôi 
về chuyên môn ,thiết bị dạy học và các điều kiện để đáp ứng việc chăm sóc nuôi 
dưỡng và giáo dục trẻ.
 Bản thân luôn nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ, được học tập và đào tạo qua 
trường lớp, luôn tìm tòi học hỏi và rút ra kinh nghiệm cho bản thân, có nhiều sáng 
tạo có giọng kể hay, truyền cảm, nắm chắc phương pháp và hình thức tổ chức hoạt 
động "Phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 -36 tháng tuổi thông qua hoạt động kể 
chuyện ”.
 Lớp học được trang bị một máy tính, ti vi, tranh truyện, các loại sách truyện 
tranh..................Qua đó trẻ trực tiếp được quan sát trong tranh, hình ảnh
động và lắng nghe âm thanh và cảm nhận sâu hơn, húng thú hơn trong giờ học.
 Trẻ mạnh dạn, tự tin, hứng thú, tích cực tham gia vào hoạt động "Phát triển 
ngôn ngữ cho trẻ 24 -36 tháng tuổi thông qua hoạt động kể chuyện ”.
 * Khó khăn.
 Một số trẻ nhút nhát khi tham gia vào hoạt động, khả năng nhận thức của trẻ 
không đồng đều.
 Số trẻ đông, diện tích lớp chật hẹp, ảnh hưởng đến việc tạo môi trường cho 
trẻ học tập.
 Qua kết quả điều tra đầu năm khi chưa áp dụng các phương pháp trên thì tỉ 
lệ trẻ hào hứng tham gia vào hoạt động "Phát triển ngôn ngữ cho trẻ 24 - 36 tháng 
tuổi thông qua hoạt động kể chuyện ” của lớp tôi còn thấp:
 55% Trẻ chú ý lăng nghe và hiểu lời nói, hiểu nội dung truyện.
 29% Trẻ trả lời mạch lạc đủ câu.
 26% Trẻ biết sử dụng ngữ điệu giọng phù hợp khi nói.
 23% Biết kể chuyện diễn cảm.
 * Thực trạng về chất lượng ngôn ngữ của trẻ 24 - 36 tháng tuổi trường 
mầm non thị trấn Yên Lạc
 Trẻ cùng một xã nhưng đến từ 4 thôn khác nhau nên ảnh hưởng tiếng địa 
phương nhiều.
 Nhiều trẻ do ảnh hưởng của nếp sống gia đình nên hay nói cộc lốc, chống 
không. Một số trẻ do được ông bà, cha mẹ nuông chiều nên đôi khi nói thiếu lễ 
phép với người lớn, với bạn.
 Trí nhớ và khả năng chú ý của trẻ còn hạn chế, trẻ chưa biết hết khối lượng 
 4 không tốn kém về kinh phí, bản thân tôi thường xuyên soạn giáo án điện tử, nhà 
trường đã nối mạng Internet tôi khai thác trên mạng những nội dung kiến thức 
phù hợp với khả năng của trẻ lựa chọn những hình ảnh và âm thanh sống động để 
thiết kế bài dạy sao cho tiết dạy trở nên sinh động hơn.
 VD: Khi dạy trẻ kể chuyện “Thỏ ngoan” có đoạn “Trời đổ mưa ào ào” tôi 
đã lồng âm thanh của những tiếng mưa rào vào để giúp trẻ vừa được nhìn thấy 
mưa và vừa được nghe âm thanh của tiếng mưa rơi như vậy trẻ sẽ rất thích thú và 
chú ý vào câu chuyện.
 Tôi nghiên cứu nội dung yêu cầu của từng bài dạy, xem xét khả năng của 
từng trẻ trong lớp, đưa ra mục tiêu bài học về các mặt kiến thức, kỹ năng, thái độ. 
Xây dựng hệ thống câu hỏi đàm thoại cụ thể, phù hợp với khả năng của trẻ, tìm 
những từ cần giảng giải cho trẻ trong truyện. Lựa chọn nội dung có thể tích hợp 
vào bài giảng, lựa chọn trò chơi để ôn luyện củng cố nội dung câu chuyện.
 Ngoài ra tôi sưu tầm một số vật liệu phế thải sẵn có tự làm đồ dùng minh 
họa cho tiết dạy phù hợp với nội dung câu chuyện đẹp, hấp dẫn trẻ. Trẻ nhà trẻ 
khả năng chú ý của trẻ không cao, trẻ nhanh chán vì vậy để trẻ tiếp thu kiến thức 
tốt, tôi đã tìm tòi cách gây hứng thú cho trẻ hấp dẫn, mới lạ ngay từ đầu tiết học 
và trong suốt cả tiết học để kích thích trẻ tham gia vào hoạt động, trẻ hoạt động 
tích cực thì tiết dạy mới đạt kết quả ca o. Khả năng nghe, nói, hiểu của trẻ mới 
phát triển.
* Biện pháp 3: Tổ chức giờ kể chuyện
 - Gây hứng thú thu hút trẻ vào bài:
 Tôi sử dụng câu đố, bài hát, hay các động tác minh họa có nội dung phù 
hợp với câu chuyện để thu hút trẻ vào giờ kể chuyện. Tạo ra tình huống như (bạn 
búp bê tặng quà, hội thi...). Đưa ra tranh minh họa, mô hình, vật thật để kích thích 
sự chú ý tò mò của trẻ.
 Ví dụ câu chuyện “Đôi bạn nhỏ”, tôi đưa hình ảnh tranh bạn vịt cõng bạn 
gà và hỏi trẻ: Tranh vẽ gì? Bạn vịt đang cõng bạn gì trên lưng? Để biết vì sao bạn 
vịt phải cõng bạn gà ra xa bờ ao thì chúng mình nghe cô kể câu chuyện “Đôi bạn 
nhỏ” nhé.
Chuyện “Con cáo” tôi sẽ gây hứng thú cho trẻ bằng cách cho trẻ chơi trò chơi 
“Bắt trước tiếng kêu của các con vật”. Như vậy trẻ sẽ hứng thú và chú ý nghe cô 
kể chuyện.
 - Kể chuyện diễn cảm.
 6 Tôi trò chuyện với trẻ kết hợp lời giảng giải và đàm thoại, hình ảnh trực 
quan để giúp trẻ hiểu nội dung của truyện, giải thích nghĩa của một số từ mới, từ 
khó trong truyện.. .Trong khi giảng giải và đàm thoại tôi đã kể trích dẫn ngắn gọn, 
súc tích để giúp trẻ hiểu sâu hơn nội dung truyện. Khi đàm thoại giúp trẻ hiểu nội 
dung tác phẩm, tôi sử dụng ngữ điệu giọng nói khác nhau để đàm thoại với trẻ, 
làm cho trẻ không bị nhàm chán. Khi gọi trẻ trả lời câu hỏi, tôi luôn chú ý gọi 
những trẻ nhút nhát, những trẻ nhận thức chậm trả lời, nếu trẻ chưa diễn đạt được 
ý hoặc chưa hiểu câu hỏi, tôi sử dụng câu hỏi gợi ý để giúp trẻ phát triển lời nói. 
Cần đặc biệt chú ý lời nói đúng ngữ pháp cho trẻ. Với những trẻ nhận thức tốt, 
mạnh dạn tôi đưa ra những câu hỏi khó hơn để tạo cơ hội cho trẻ được phát triển 
tư duy. Sau khi trẻ trả lời song, tôi không quên việc động viên, khuyến khích để 
trẻ hứng thú, tích cực.
VD: Khi dạy trẻ kể chuyện “Sẻ con” tôi sẽ gọi một trẻ nhút nhát lên và hỏi trẻ. 
Trong chuyện có những nhân vật nào? Nếu trẻ không trả lời được thì tôi sẽ đưa 
hình ảnh ra cho trẻ quan sát và gợi hỏi trẻ để trẻ trả lời được câu hỏi của cô, khi 
trẻ trả lời được rồi tôi sẽ khen và động viên trẻ để lần sau trẻ tự tin hơn.
 - Dạy trẻ kể chuyện'.
 Khi trẻ đã hiểu rõ nội dung câu chuyện, tôi tiến hành cho trẻ kể chuyện. 
Khi trẻ chưa thuộc truyện cho cả lớp kể cùng cô hoặc cô dẫn chuyện, trẻ thể hiện 
lời nói của nhân vật... khi dạy trẻ kể chuyện tôi chú ý dạy trẻ thể hiện giọng điệu, 
cử chỉ hành động. phù hợp với tính cách của nhân vật. Với trẻ giỏi tôi cho kể cả 
câu chuyện, trẻ khá cho trẻ kể một đoạn, với trẻ yếu hơn cho trẻ kể vài câu và dần 
dần cho trẻ kể theo đoạn, kể trọn vẹn cả câu chuyện.
 Khi kết thúc giờ dạy trẻ kể chuyện tôi luôn tìm cách để đưa trẻ ra khỏi tiết 
học một cách tự nhiên, nhẹ nhàng, không gò bó.
Ví dụ: Khi dạy trẻ kể chuyện “Thỏ con ăn gì”, kết thúc hoạt động tôi cho trẻ vận 
động bài “Trời nắng, trời mưa” đi chơi để kết thúc tiết học một cách nhẹ nhàng.
 * Biện pháp 4: Luôn coi trọng việc giao tiếp với trẻ:
 Tôi luôn chú ý tạo giao tiếp với trẻ bằng mắt, mỉm cười và nhìn thẳng vào 
trẻ, cho trẻ thời gian để suy nghĩ những điều mà trẻ muốn nói, không ngắt lời trẻ, 
không thúc dục trẻ nói nhanh. Chú ý sửa lỗi ngữ pháp cho trẻ bằng cách nhắc lại 
những câu của trẻ và giúp trẻ sửa lại cho đúng. Hỏi những câu hỏi mở thay cho 
những câu hỏi đóng với câu trả lời chỉ một từ, chẳng hạn như “Cháu đang làm gì 
thế”? thay cho câu hỏi đóng “Cháu đang xem sách à?”. Giáo viên phải nói rõ ràng 
 8