SKKN Một số biện pháp giúp trẻ 25-36 tháng tuổi nói đúng ngữ pháp, nói mạch lạc trong thời gian nghỉ dịch tại nhà

 2
A.ĐẶT VẤN ĐỀ 
 I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
 Phát triển ngôn ngữ là một trong những nội dung cơ bản, then chốt của việc 
hoàn thiện nhân cách. Tiến trình phát triển tâm lý của con người, có những giai 
đoạn được coi là “thời điểm vàng” cho việc này, nổi trội đó là giai đoạn từ 25-36 
tháng tuổi. Ở thời điểm này, việc tiếp nhận, hình thành năng lực ngôn ngữ ở trẻ 
diễn ra mạnh mẽ với các mốc “tiền ngôn ngữ”, “phát cảm ngôn ngữ”. Vì vậy 
vấn đề phát triển ngôn ngữ một cách có hệ thống cho trẻ ngay từ nhỏ là nhiệm 
vụ vô cùng quan trọng.
 Thực tế cho thấy 3 năm đầu đời là quãng thời gian trẻ bắt đầu tò mò, tìm hiểu 
và học hỏi. Ngoài ra trong giai đoạn này, hoạt động của hệ thần kinh còn rất linh 
hoạt đã tạo nên nhiều thuận lợi cho sự hình thành các phản xạ ngôn ngữ. Những 
gì trẻ tiếp nhận được trong những năm đầu này sẽ là nền móng căn bản của cuộc 
đời.
 Ngôn ngữ là phương tiện để phát triển tư duy, là công cụ hoạt dộng trí tuệ và 
là phương tiện để giáo dục tình cảm thẩm mỹ cho trẻ. Như vậy ngôn ngữ có vai 
trò to lớn trong sự hình thành và phát triển nhân cách của trẻ em. 
 Ngôn ngữ giúp trẻ khám phá và nhận thức về môi trường xung quanh. Trẻ 
em lĩnh hội ngôn ngữ sẽ trở thành chủ thể có ý thức, lĩnh hội kinh nghiệm của 
loài người xây dựng xã hội ngày càng phát triển hơn. 
 Lứa tuổi mầm non là thời kì phát cảm ngôn ngữ. Đây là giai đoạn có nhiều 
điều kiện thuận lợi nhất cho sự lĩnh hội ngôn ngữ nói và các kỹ năng đọc ban 
đầu của trẻ. Dạy tiếng mẹ đẻ cho trẻ lứa tuổi mầm non, đặc biệt là lứa tuổi nhà 
trẻ có một ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Ngôn ngữ của trẻ phát triển tốt sẽ giúp 
trẻ nhận thức và giao tiếp tốt, góp phần quan trọng vào việc hình thành và phát 
triển nhân cách cho trẻ. Việc phát triển ngôn ngữ mạch lạc trong giao tiếp sẽ 
giúp trẻ dễ dàng tiếp cận với các môn học khác. Để ngôn ngữ của trẻ phát triển 
thuận lợi, một trong những điều quan trọng là trẻ tích lũy được nhiều vốn từ và 4
các phản xạ có điều kiện, dựa trên tác động của các yếu tố từ môi trường bên 
ngoài kích thích vào trung tâm nghe. Cô giáo, các bậc phụ huynh cần phải chuẩn 
bị kiến thức để tập cho trẻ thói quen nói phát âm đúng. Các bộ phận, chức năng 
của bé sẽ hoàn thiện hơn theo thời gian. Giáo viên trước hết phải giúp trẻ nhận 
thức được rằng nói ngọng, nói lắp là sai, nghe buồn cười, phải tập phát âm lại 
nhiều lần, phải uốn nắn lại để trẻ hiểu và diễn đạt đúng âm, đủ tiếng. Bên cạnh 
đó, cũng cần phải có sự phối hợp từ phía cộng đồng (gia đình, xã hội). Nếu chỉ 
cô giáo sửa lỗi, thì chưa đủ nhất là khi dịch bệnh các con phải nghỉ tại nhà, nếu 
ở nhà ông bà, bố mẹ không lưu ý sửa thì có thể làm mất đi các kỹ năng ngôn ngữ 
mà trẻ học được từ cô giáo. Dạy trẻ nói đúng ngữ pháp, nói mạch lạc là một 
nhiệm vụ quan trọng trong chương trình giáo dục toàn diện cho trẻ nhỏ.
 Việc dạy trẻ nói đúng ngữ pháp, nói mạch lạc không thể tách rời các hoạt 
động của trẻ hàng ngày nếu trẻ không được bồi dưỡng kịp thời nó rất khó cho trẻ 
trong việc tiếp cận với các hoạt động hàng ngày và phát triển ngôn ngữ mạch lạc 
vì vậy gia đình và xã hội cần trú trọng quan tâm hơn, phối kết hợp dạy rèn trẻ 
nói đủ từ, phát âm chính xác giúp trẻ nói đúng ngữ pháp, mạch lạc cho trẻ tại 
nhà trong thời gian dài nghỉ do dịch bệnh covid -19.
II . CƠ SỞ THỰC TIỄN
 1.Thuận lợi
- Được sự chỉ đạo sát sao của Phòng Giáo dục Huyện Phúc Thọ
- Ban giám hiệu luôn quan tâm và giúp đỡ bồi dưỡng về chuyên môn, đặc 
biệt chú trọng cung cấp tài liệu chuyên môn, cơ sở vật chất phục vụ công 
tác giáo dục, tạo điều kiện cho giáo viên yên tâm công tác.
- Bản thân luôn được sự quan tâm từ các cấp lãnh đạo từ địa phương, ban 
giám hiệu nhà trường và bạn bè đồng nghiệp.
- Luôn có tinh thần học hỏi, yêu nghề mến trẻ, có tinh thần trách nhiệm cao 
trong công việc. --
Giáo viên nắm vững phương pháp dạy trẻ phát triển ngôn ngữ, được bồi 6
 BẢNG KHẢO SÁT ĐẦU NĂM VIỆC RÈN TRẺ NÓI ĐÚNG NGỮ 
 PHÁP, NÓI MẠCH LẠC TRONG THỜI GIAN NGHỈ DỊCH TẠI NHÀ
 Kết quả khảo sát
 Nội dung khảo 
Stt
 sát Tốt Khá Trung bình Yếu
 TS %T TS % %TS TS% % TS %
 Khả năng phát 
 1 3 14 5 1 23 5 6 33 278 8 36
 âm của trẻ .
 2 Vốn từ của trẻ35 2 94 51 23 73 328 8333 36
 Khả năng nghe 
 3 4 18 3 14 5 23 1038 45
 hiểu của trẻ
 Khả năng diễn 
 4 33 3 14 5 1 2355 633 278 8 36 
 đạt của trẻ
 III. BIỆN PHÁP THỰC HIỆN 
1, Biện pháp 1: Nghiên cứu tham khảo và tự học tập nâng cao trình độ 
chuyên môn.
 Để giúp trẻ phát triển ngôn ngữ trong thời gian nghỉ dịch tại nhà được tốt, 
đầu năm học khi xây dựng kế hoạch cá nhân tôi đưa chất lượng về việc rèn trẻ 
nói đúng ngữ pháp, nói mạch lạc cho trẻ 25-36 tháng. Nhằm giúp giáo viên nắm 
vững kiến thức kỹ năng chuyên môn để thực hiện giúp trẻ phát triển ngôn ngữ 
tốt góp phần quan trọng trong việc hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ. 8
2, Biện pháp 2: Xây dựng kế hoạch hoạt động giúp trẻ nói đúng ngữ pháp, 
nói mạch lạc trong thời gian nghỉ dịch tại nhà.
 Giúp giáo viên lựa chọn các nội dung lôgic từ dễ đến khó phù hợp chủ đề, 
từ đó giáo viên tuyên truyền giúp phụ huynh nắm được rồi cùng phối hợp với 
giáo viên rèn trẻ mọi lúc mọi nơi khi nghỉ dịch tại nhà là rất cần thiết nó giúp 
phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ.
 Muốn trẻ hứng thú với các hoạt động thì việc đầu tiên là phải gây được 
hứng thú cho trẻ khi trẻ xem các video cô gửi trên zalo nhóm lớp, hay các buổi 
gặp mặt kết nối giữa cô và trẻ ,vì vậy từng cử chỉ, lời nói hay thái độ của cô 
luôn phải chuẩn mực để trẻ noi theo.
 Ngôn ngữ có vai trò đặc biệt quan trọng, nhờ có ngôn ngữ con người có 
thể hiểu được nhau, gần gũi nhau hơn. Nếu không có ngôn ngữ thì không thể 
giao tiếp được. Vì vậy để trẻ phát triển tốt ngôn ngữ, có ngữ pháp, ngôn ngữ 
mạch lạc, không nói ngọng, nói lắp thì không chỉ rèn trẻ ở một phía mà cô giáo 
cần kết hợp với phụ huynh, trao đổi và vận động phụ huynh cố gắng dành thời 
gian để trò truyện và lắng nghe trẻ nói, khi trò chuyện với con phải rõ ràng để 
trẻ nghe rõ, cần cố gắng phát âm đúng để trẻ bắt chước. Người lớn cần hiểu 
rằng trẻ em biết lắng nghe và có chọn lọc ngôn ngữ tùy theo khả năng của trẻ 
dưới sự giúp đỡ chỉnh sửa ngôn ngữ của người lớn.
 Để trẻ phát triển ngôn ngữ cho con em mình mọi lúc, mọi nơi, mọi thời 
điểm, cô giáo cần làm bản tin về chương trình dạy trẻ theo từng nhánh của từng 
chủ đề để phụ huynh biết và phối hợp với giáo viên rèn luyện thêm cho con 
mình tại nhà. 
Ví dụ : Tuần này các con học nhánh: Động vật sống dưới nước, cô sẽ gửi cho 
phụ huynh về các bài học khám phá con cá, con cua, hát bài hát về các con vật 
sống dưới nước như: cá vàng bơi, chú ếch con,.. đọc thơ truyện bài rong và cá;? 
nếu phụ huynh không thuộc hoặc những bài đó còn mới với bố mẹ thì giáo viên 
cập nhật những bài hát, thơ, truyện vào zalo nhóm lớp để phụ huynh có thể 
tham khảo dạy con mình thêm. Ngoài ra công nghệ thông tin ngày nay rất phổ 10
ảnh cành hoa ly thì có một trẻ nói nhanh “hoa ny” cô giáo bao quát, chú ý đến 
phát âm của trẻ và sửa sai ngay cho trẻ “hoa ly” rồi khuyến khích con nói lại 
nào, con nhắc lại cùng cô nào, kết hợp thông tin lại với phụ huynh để cùng rèn 
trẻ các lỗi sai của trẻ. Từ đó trẻ sẽ phát âm đúng ngữ pháp hơn những từ ngữ 
mình đã sửa.
 Tháng 02 - 03: Ở giai đoạn này, tôi và phụ huynh kết hợp đi sâu hơn vào 
việc củng cố tăng vốn từ cho trẻ thông qua các bài thơ, bài hát, câu 
truyện,...Những tác phẩm văn học đã trở thành nội dung, phương tiện hữu hiệu 
để giáo dục trẻ, thơ ca và truyện chứa đầy những nội dung lý thú, những hình 
tượng nghệ thuật trong sáng, vốn ngôn từ giàu chất mỹ cảm, vốn từ của trẻ sẽ 
được tăng thêm phong phú hơn. 
 Trong các bài hát, các câu truyện khi cô đọc hay cha mẹ hát cho trẻ nghe, 
người lớn hát và đọc đúng, chuẩn ngữ pháp, trẻ lắng nghe và cảm thụ được 
những cái hay cái đẹp trong những tác phẩm đó. Từ đó trẻ được khám phá thêm 
nhiều từ ngữ mới, lạ đặt những câu hỏi để hỏi. Trẻ em thường học cách hỏi thật 
nhiều câu hỏi : “ Cái gì đây”, “ Cái này để làm gì?”...Lúc này cô giáo, cha mẹ 
cần là người kịp thời giải thích những thắc mắc của trẻ, cho trẻ nhắc lại câu trả 
lời đó nhằm phát triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ nhiều hơn.
 Qua việc xây dựng kế hoạch các hoạt động kết nối và nhờ sự tạo điều kiện 
giúp đỡ của phụ huynh trẻ được uốn nắn kịp thời thường xuyên, do đó việc trẻ 
nói đúng ngữ pháp, nói mạch lạc mọi lúc, mọi nơi, ngay khi trẻ nghỉ dịch tại nhà 
mang lại hiệu quả cao.
 3, Biện pháp 3: Ứng dụng công nghệ thông tin 
 Trẻ em nghỉ dịch tại nhà chưa được đến trường thì việc ứng dụng công 
nghệ thông tin vào các hoạt động kết nối, tương tác giữa cô với trẻ hay kết hợp 
trao đổi giữa cô với phụ huynh là vô cùng cần thiết và quan trọng. 
 Việc ứng dụng công nghệ thông tin giúp giáo viên thiết kế ra những bài 
giảng trực quan, sinh động, tạo nên môi trường học tập thân thiện, học sinh tích 
cực. Không chỉ nghe, nhìn, học sinh mầm non còn được trải nghiệm nội dung