Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp trẻ 24-36 tháng phát triển ngôn ngữ

 các loại từ khác nhau và ở độ tuổi này trẻ không chỉ hiểu nghĩa các từ biểu thị các sự 
vật, hành động cụ thể mà có thể hiểu nghĩa của các từ biểu thị tính chất màu sắc, thời 
gian và các mối quan hệ. Tuy nhiên mức độ hiểu nghĩa các từ còn hạn chế. Chúng ta 
cần phải giúp trẻ phát triển mở rộng các từ, biết sử dụng các loại câu bằng con đường 
giao tiếp thường xuyên.
 Chính vậy tôi đã chọn đề tài: “Một sô biện pháp giúp trẻ 24 - 36 tháng phát triển 
ngôn ngữ” nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ đối với chương trình 
GDMN hiện nay.
 1.2 Điểm mới của đề tài, sáng kiến, giải pháp
 Đề tài một lần nữa minh chứng cho lý luận đưa ra là khoa học. Thực tiễn bổ sung 
thêm một số biện pháp giúp trẻ phát triển ngôn ngữ một cách tốt hơn, chất lượng giảng 
dạy có hiệu quả hơn đối với trẻ 24-36 tháng trong trường mầm non.
 Các biện pháp tôi đưa ra đều đảm bảo tính mới, tính sáng tạo như: Tôi luôn thay 
đổi các hình thức gây hứng thú đối với trẻ, phát triển ngôn ngữ cho trẻ ở mọi hoạt động. 
Muốn thực hiện tốt điều này đòi hỏi người giáo viên phải tích cực sáng tạo ra cái mới, 
đồ dùng phải phong phú, tuyên truyền phối hợp với các bậc phụ huynh để phát triển 
ngôn ngữ cho trẻ, với những điểm mới đó giúp trẻ phát triển ngôn ngữ tốt hơn, hài hòa, 
toàn diện về các mặt thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm - xã hội và thẩm mĩ.
 1.3 Phạm vi áp dụng của đề tài, sáng kiến, giải pháp
 Đề tài nghiên cứu “Một số biện pháp giúp trẻ 24 - 36 tháng phát triển ngôn 
ngữ” được áp dụng trong quá trình thực hiện nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ. Trong 
quá trình nghiên cứu đề tài này tôi đã vận dụng đưa vào quá trình giáo dục trẻ trong lớp 
mình phụ trách và mang lại hiệu quả cao. Đề tài được đồng nghiệp khen ngợi và cùng 
góp ý. Được hội đồng chuyên môn đánh giá cao và khuyến khích cần nhân rộng đề tài
 2. PHẦN NỘI DUNG
 1.1 Thực trạng của nội dung cần nghiên cứu.
 Là một giáo viên chủ nhiệm lớp, ngay từ đầu năm học tôi luôn quan tâm đến đặc 
điểm tâm sinh lý cũng như ngôn ngữ giao tiếp của từng trẻ nhằm khám phá, tìm hiểu 
khả năng giao tiếp bằng ngôn ngữ để kịp thời có những biện pháp giáo dục và nâng cao 
dần ngôn ngữ cho trẻ. Khi tiếp xúc với trẻ tôi nhận thấy rằng ngôn ngữ của trẻ còn nhiều 
 2 điều kiện sinh hoạt của lớp nên còn bỡ ngỡ. Mỗi cháu lại có những sở thích khác nhau 
và cá tính khác nhau.
 Trí nhớ của trẻ còn nhiều hạn chế, trẻ chưa nhớ hết trật tự của c ác âm khi sắp 
xếp thành câu vì thế trẻ thường xuyên bỏ bớt từ, bớt âm khi nói.
 60% trẻ phát âm chưa chính xác hay ngọng chữ x-s, dấu ngã - dấu sắc, dấu hỏi - 
dấu nặng.
 về phía phụ huynh: Đa số phụ huynh đều bận công việc nên ít có thời gian trò 
chuyện với trẻ.
 Về phía giáo viên: ơ lớp nhà trẻ, thời gian chăm sóc trẻ chiếm đa số nên việc 
giáo viên chú ý phát triển vốn từ cho trẻ đôi khi còn gặp nhiều khó khăn.
 * Nguyên nhân của thực trạng
 Trình độ nhận thức của trẻ trong một lớp không đồng đều( vì có trẻ trong lớp 
sinh tháng 1-2 nhưng có trẻ trong lớp sinh tháng 10 -11-12). Số tháng tuổi của trẻ chênh
 lệch nhau về tháng sinh quá xa ở cùng một lứa tuổi sẽdẫn đến sự
chênh lệch về trình độ nhận thức, sự hiể’u biết về ngôn ngữ..
 Đặc điể’m của trẻ nhà trẻ lứa tuổi 24-36 tháng rất thích được trò chuyện, giao 
tiếp, thích được nói, nhưng ngôn ngữ, vốn từ của trẻ còn rất hạn chế, còn sử dụng ngôn 
ngữ thụ động nhiều.
 Chưa được tác động, kích thích kịp thời để trẻ mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp.
 1.2 Các giải pháp.
 Phát triể’n ngôn ngữ cho trẻ là giáo dục khả năng nghe, hiể’u ngôn ngữ và phát 
âm chuẩn, phát triể’n vốn từ, dạy trẻ nói đúng ngữ pháp, phát triể’n ngôn ngữ mạch lạc, 
giáo dục văn hóa giao tiếp khi nói. Ngoài ra ngôn ngữ còn là phương tiện phát triể’n 
thẩm mỹ, tình cảm, đạo đức. Đặc biệt nhờ có ngôn ngữ mà trẻ dễ dàng tiếp nhận những 
chuẩn mực đạo đức của xã hội và hòa nhập vào xã hội tốt hơn. Chính vì vậy quá trình 
dạy trẻ tôi đã mạnh dạn áp dụng một số biện pháp dạy trẻ phát triể’n ngôn ngữ thông 
qua một số hoạt động sau:
 Giải pháp 1: Giáo dục ngôn ngữ thông qua các giờ học
 a. Thông qua giờ nhận biết tập nói:
 Đây là môn học quan trọng nhất đối với sự phát triển ngôn ngữ và cung cấp vốn 
 4 + Đây là cái gì? ( Cô hỏi từng bộ phận của xe máy và yêu cầu trẻ trả lời)
 -Cứ như vậy tôi đặt hệ thống câu hỏi từ tổng thể đến chi tiết để trẻ trả lời nhằm 
kích thích trẻ phát triển tư duy và ngôn ngữ cho trẻ, qua đó lồng liên hệ thực tế giáo 
dục trẻ về an toàn giao thông khi đi trên đường.
 b. Thông qua giờ thơ, truyện:
 Trên tiết học khi cho trẻ làm quen các tác phẩm văn học là phát triển ngôn ngữ 
nói và còn hình thành phát triển ở trẻ kỹ năng nói mạch lạc mà muốn làm được như vậy 
trẻ phải có vốn từ phong phú hay nói cách khác là trẻ cũng được học thêm được các từ 
mới qua giờ học thơ, truyện. Để giờ học thơ, truyện đạt kết quả cao cũng như hình thành 
gôn ngữ cho trẻ thì đồ dùng phục vụ cho tiết học phải đảm bảo:
 - Đồ dùng phải đẹp, màu sắc phù hợp đảm bảo tính an toàn và vệ sinh cho trẻ
 -Nếu là tranh vẽ phải đẹp, phù hợp với câu truyện, phía dưới phải có chữ to 
giúp cho việc phát triển vốn từ của trẻ được thuận lợi
 -Bản thân giáo viên phải thuộc truyện, ngôn ngữ của cô phải trong sáng, giọng 
đọc phải truyền cảm, thể’ hiện đúng ngữ điệu của nhân vật.
 VD1: Trẻ nghe câu truyện “ Đôi bạn nhỏ”. Tôi cung cấp vốn từ cho trẻ đó là từ 
“ Bới đất”. Cô có thể’ cho trẻ xem tranh mô hình một chú gà đang lấy chân để’ bới đất 
tìm giun và giải thích cho trẻ hiểu từ “ Bới đất”. ( Các con ạ, bản năng của những chú 
gà là mỗi khi đi kiếm ăn các chú phải lấy chân bới đất, đào đất để tìm thức ăn cho mình, 
khhi kiếm được thức ăn chú gà sẽ lấy mỏ để ăn đấy). Sau khi giải thích tôi cũng chuẩn 
bị một hệ thống câu hỏi giúp trẻ nhớ được nội dung truyện và từ vừa học:
 + Hai bạn Gà và Vịt trong câu truyện cô kể rủ nhau đi đâu? (Đi kiếm ăn ạ)
 + Vịt kiếm ăn ở đâu? ( Dưới ao )
 +Thế còn Gà kiếm ăn ở đâu? ( Trên bãi cỏ)
 + Bạn Gà kiếm ăn như thế nào? ( Bới đất tìm giun)
 + Khi hai bạn đang kiếm ăn thì có con gì xuất hiện đuổi bắt Gà con? (Con Cáo)
 + Vịt con đã cứu Gà con như thế nào? ( Gà nhảy phốc lên lung Vịt, Vịt bơi ra 
xa)
 + Qua câu chuyện con thấy tình bạn cảu hai bạn Gà và Vịt ra sao? ( Thương yêu 
nhau)
 6 d. Thông qua giờ vận động:
 - Trong góc vận động của lớp tôi đã sử dụng những thùng bìa để làm thành tàu 
hỏa cho trẻ chơi. Mỗi thùng làm thành một tòa tàu. Trong khi chơi trẻ có thể vừa chơi 
vừa kết hợp âm nhạc hát: “ Đoàn tàu tí hon”, “ Tàu vào ga’.
 -Vận dụng vào phát triển ngôn ngữ cho trẻ, tôi còn phân loại màu xanh, đỏ, 
vàng của những chiếc vòng để khi trẻ phân biệt màu không bị nhầm lẫn.
 Khi trẻ chơi với vòng tôi có thể hỏi trẻ giúp ngôn ngữ của trẻ thêm mạch lạc, rõ 
ràng hơn:
 + Vòng này có màu gì con? ( Màu đỏ ạ)
 + Thế còn vòng này có màu gì đây? (màu xanh ạ)
 + Vòng để làm gì con biết không? ( Để học, để chơi trò chơi ạ)
 + Con sẽ chơi gì với vòng? ( Con lái ô tô ạ)
 Giải pháp 2: Giáo dục ngôn ngữ cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi
 a. Giờ đón trẻ:
 - Giờ đón trẻ là lúc cần tạo không khí vui vẻ, lôi cuốn trẻ tới trường, tới lớp cô 
phải thật gần gũi, tích cực trò chuyện với trẻ. Vì trò chuyện với trẻ là hình thức đơn 
giản để cung cấp vốn từ cho trẻ và phát triển ngôn ngữ cho trẻ, đặc biệt là ngôn ngữ 
mạch lạc. Bởi qua cách trò chuyện với trẻ cô mới có thể cung cấp mở rộng vốn từ cho 
trẻ
 VD: Cô trò chuyện với trẻ về gia đình của trẻ:
 + Gia đình con có những ai?
 + Trong gia đình ai yêu con nhất?
 + Mẹ yêu con như thế nào?
 + Buổi sáng ai đưa con đến lớp?
 + Bố con đưa đi bằng phương tiện gì?
 - Như vậy khi trò chuyện với cô trẻ tự tin vào vốn từ của mình, ngôn ngữ của 
trẻ nhò đó mà được mở rộng, phát triển hơn
 - Ngoài ra trong giờ đón trẻ, trả trẻ tôi nhắc trẻ biết chào ông, bà, bố, mẹ như 
vậy kích thích trẻ trả lời câu trọn vẹn bên cạnh đó giáo dục trẻ có thói quen lễ phép biết 
vâng lời.
 8